Kompetencje kluczowe

KOMPETENCJE KLUCZOWE W PRZEDSZKOLU

Kompetencje zdefiniowane w Zaleceniu Parlamentu Europejskiego i Rady z 18 XII 2006r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie jako połączenie: wiedzy, umiejętności, postaw odpowiednich do sytuacji:

1. porozumiewanie się w języku ojczystym

2. porozumiewanie się w językach obcych

3. kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne

4. kompetencje informatyczne

5. umiejętność uczenia się

6. kompetencje społeczne i obywatelskie

7. inicjatywność i przedsiębiorczość

8. świadomość i ekspresja kulturalna.

CELE KSZTAŁCENIA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM (ROZPORZĄDZENIE MEN)

1. Wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i dalszej edukacji.

2. Budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, aby wiedziały, co jest dobre, a co złe.

3. Kształtowanie w dzieciach odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do znoszenia różnych i porażek.

4. Rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, niezbędnych w poprawnych relacjach z innymi dziećmi i dorosłymi.

5. Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych.

6. Troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną, zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych.

7. Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych.

8. Wprowadzanie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne i sztuki plastyczne.

9. Kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz    postawy patriotycznej.

10. Zapewnienie dzieciom szans na lepszą edukację poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także uczenie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne dla edukacji szkolnej.

„Kształtowanie kompetencji kluczowych u dzieci w wieku przedszkolnym.”

Kształtowanie kompetencji w placówce przedszkolnej ma wyjątkowy charakter. Z jednej strony ma na celu wyposażenie dziecka w odpowiednią wiedzę, a z drugiej – dostarczenie okazji, które pozwolą wyrobić w nim odpowiednie nawyki i zdobyć umiejętności praktyczne, a także przez działanie umożliwią kształtowanie odpowiednich postaw. Na tym etapie rozwojowym i edukacyjnym na szczególną uwagę zasługują zatem: modelowanie, naśladowanie pozytywnych wzorców, świadome tworzenie sytuacji pozwalających na aktywne uczestnictwo, odczuwanie i eksplorację dostępnej przestrzeni z zastosowaniem zasad indywidualnego podejścia do każdego dziecka. Proces kształtowania i rozwijania kompetencji kluczowych trwa przez całe życie, a jego instytucjonalnym początkiem jest uczestnictwo dziecka w różnych formach edukacji przedszkolnej.

Na tym etapie rozwojowym i edukacyjnym szczególną uwagę należy zwrócić na:

• naśladowanie pozytywnych wzorców,
• świadome tworzenie sytuacji pozwalających na aktywne uczestnictwo dziecka w różnych formach
• edukacji przedszkolnej,
• odczuwanie i eksplorację dostępnej przestrzeni,
• zastosowanie zasad indywidualnego podejścia do dziecka,
• modelowanie.

CHARAKTERYSTYKA WIEKU PRZEDSZKOLNEGO

• Przygotowanie do szkoły   
• Problem opuszczenia domu rodzinnego 
• Nabywanie umiejętności radzenia sobie w typowych sytuacjach
• Pojawia się konieczność funkcjonowania w grupie rówieśniczej
• Kształtowanie się samodzielności
• Rozwijają się zmysły, wyobraźnia i intelekt
• Nabywanie umiejętności kontrolowania emocji
• Pojawiają się nowe kategorie poznawcze, tj. myślenie słowne oraz początki myślenia intuicyjnego
• Dynamiczny rozwój mowy powala na poszerzenie wiedzy o otoczeniu, pojawia się zdolność ujmowania rzeczywistości w czasie przyszłym, teraźniejszym i przeszłym oraz dostrzeganie odmienności poglądów innych osób.

Charakterystyka Kompetencji Kluczowych:

Porozumiewanie się w języku ojczystym. Jest to zdolność do codziennego komunikowania się dziecka w środowisku przedszkolnym z dorosłymi i innymi dziećmi (np. komunikowanie własnych potrzeb, emocji, opowiadanie o zdarzeniach, odpowiadanie na pytania).

Porozumiewanie się w językach obcych. Opiera się na wprowadzaniu zabaw językowych, używaniu prostych zwrotów w języku obcym w sytuacjach codziennych i w zabawie. Istotnym elementem jest wprowadzenie dziecka w odmienne od znanych i typowych sytuacji społecznych, wskazywanie na bogactwo kulturowe, społeczne i językowe innych narodów.

Przedszkole promuje swoją odrębność i specyfikę przez mobidziennik, stronę internetową, facebooka a także gadżety, m.in. zapinki logo, foldery, kronikę przedszkola.

Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne. Jest to umiejętność wykorzystywania myślenia matematycznego i logicznego w celu rozwiązywania problemów wynikających z codziennych sytuacji. Podstawowe kompetencje naukowo-techniczne odnoszą się do wykorzystywania i stosowania wiedzy oraz sposobów objaśniających świat przyrody, czyli eksperymentowanie, obserwowanie zjawisk, sprawdzanie, majsterkowanie.

Kompetencje informatyczne. Realizowane są poprzez działania wprowadzające dziecko w przestrzeń wirtualną, podejmowanie samodzielnej aktywności poznawczej, w tym zabawy projektowe, konstrukcyjne, pracę techniczną i plastyczną.

Umiejętność uczenia się. Przedszkole to pierwsze metodyczne doświadczenie dziecka związane z uczeniem się – uczeniem się konsekwentnym, możliwie świadomym i ukierunkowanym na osiągniecie konkretnych celów. Rolą przedszkola jest poznanie indywidualnych cech, preferencji dziecka, dobór odpowiednich metod i form pracy, by przygotować dziecko do różnych form nauki – pracy grupowej i indywidualnej oraz do różnorodności stylów uczenia się, tworząc dzieciom sytuacje, w których uczą się one gospodarowania czasem przeznaczonym na zabawę, współpracują przy wykonywaniu zadania i biorą odpowiedzialność za wynik swoich działań.

Kompetencje społeczne i obywatelskie. Na etapie przedszkolnym to zdolność do stopniowego wychodzenia poza obszar rodziny, do pracy z innymi w grupie przedszkolnej. Istotne jest, aby dziecko zrozumiało obyczaje i sposoby funkcjonowania osób w różnych społeczeństwach i środowiskach, dostrzegało różnorodność zachowań, a stopniowo też postaw.

Inicjatywność i przedsiębiorczość. Należy to rozumieć jako zdolność do wcielania pomysłów w czyn. Kompetencja ta obejmuje stwarzanie dzieciom warunków do samodzielnego eksplorowania świata, eksperymentowania, doświadczania. Inicjatywność i przedsiębiorczość są rozwijane wielopłaszczyznowo, i co ważne, ich elementy są obecne podczas wszystkich działań edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych, w których uczestniczy dziecko w przedszkolu.

Świadomość i ekspresja kulturalna. Praca w tym obszarze ukierunkowana jest na twórcze wyrażanie doświadczeń i emocji za pośrednictwem różnorodnych środków ekspresji: muzyki, sztuk teatralnych, literatury i sztuk wizualnych. Doświadczania takie pozwalają na wyrażenie przez dziecko różnorodnych stanów emocjonalnych, wyzwolenie pozytywnych emocji, a przez to otwarcie się na nowości i pomagają w nawiązaniu relacji.

Kompetencje kluczowe i opis działań podejmowanych przez Przedszkole nr 25 w Bielsku- Białej

w celu wspomagania procesu rozwoju wychowanków.

POROZUMIEWANIE SIĘ W JĘZYKU OJCZYSTYM

Jest to zdolność do codziennego komunikowania się dziecka w środowisku przedszkolnym z rówieśnikami oraz z dorosłym , np. komunikowanie własnych potrzeb, emocji, opowiadanie o zdarzeniach z przedszkola, odpowiadanie na pytanie.

DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA:

• codzienne wspomaganie rozwoju mowy poprzez: prowadzenie porannych ćwiczeń, zabawy logopedycznych, artykulacyjnych, oddechowych,
• słuchanie utworów literackich czytanych przez nauczyciela oraz zaproszonych gości , „Bajkoczytanie”,
• zabawy wzbogacające słownik dzieci ( bierny i czynny),
• ćwiczenia pamięci odtwórczej , nauka wierszy, rymowanek, ról, powtarzanie długich i krótkich zdań,
• ogrywanie scenek ( drama, teatr kukiełkowy, pacynki, teatr cieni, zabawy paluszkowe),
• występy artystyczne dzieci na uroczystościach przedszkolnych, co wiąże się z wcześniejszą nauką na pamięć roli, np. "Jasełka", "Dzień Babci i Dziadka", "Dzień rodziny" itd.
• uczestnictwo w konkursach recytatorskich wewnętrznych "Mały recytator" oraz poza placówką,
• ćwiczenia usprawniające analizę i syntezę wzrokowo- słuchową,
• ćwiczenia grafomotoryczne przygotowujące do pisania , np. plastelina, ciastolina, masa solna, gazety), kreślenie szlaczków, samodzielnie i po śladzie,
• biblioteczna w każdej sali co umożliwia codzienny kontakt z literaturą dziecięcą,
• wycieczki do biblioteki ,
• udział w akcjach promujących czytanie: "Magiczna moc bajek", " Przedszkolaki czytają",
• projekt edukacyjny "Książka moim przyjacielem" - zajęcia prowadzone w grupach IV- VI w miesiącu marcu i w grupach I-III projekt „Mój przyjaciel pies.

POROZUMIEWANIE SIĘ W JĘZYKACH OBCYCH

Opiera się na wprowadzaniu zabaw językowych, używaniu prostych zwrotów w języku obcym w sytuacjach codziennych, a także w zabawie i nauce. Istotnym elementem jest wprowadzenie dziecka w odmienne od znanych i typowych sytuacji społecznych, wskazywanie na bogactwo kulturowe, społeczne i językowe innych narodów. Po skończonej edukacji przedszkolnej przyjmuje się, że dziecko rozumie oraz odpowiada na bardzo proste polecenia w języku obcym. Zajęcia prowadzone są w formie zabawy.

DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA

• W ramach realizacji zadań z tego obszaru dzieci uczestniczą w zajęciach języka angielskiego dwa razy w tygodniu po 30 minut. Podczas zajęć dzieci poznają oraz utrwalają podstawowe słowa, zwroty w języku angielskim m.in.: podają swoje imię i wiek,
• określają nastrój,
• liczą,
• nazywają kolory,
• nazywają części ciała,
• ubrania,
• podają nazwy zwierząt,
• opisują pogodę,
• nazywają warzywa i owoce.

Na zajęciach śpiewają i tańczą do piosenek. Umieszczanie na tablicy informacyjnej "słówek" poznanych na zajęciach.

KOMPETENCJE MATEMATYCZNE I PODSTAWOWE KOMPETENCJE NAUKOWO - TECHNICZNE

Jest to umiejętność wykorzystywania myślenia matematycznego i logicznego w celu rozwiązywania problemów wynikających z codziennych sytuacji. Podstawowe kompetencje naukowo-techniczne odnoszą się do wykorzystywania i stosowania wiedzy oraz sposobów objaśniających świat przyrody, poprzez: eksperymentowanie, obserwowanie zjawisk, sprawdzanie, majsterkowanie, powtarzanie procedur oraz instrukcji a także weryfikacja wiedzy i odnoszenie jej do codziennych sytuacji, które dziecko zna.

DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA

Kompetencje matematyczne:

• codzienne zabawy w przeliczanie,
• klasyfikowanie zbiorów wg cech jakościowych,
• porównywanie wielkości przedmiotów, np. mały - mniejszy - najmniejszy (stopniowanie),
• ważenie,
• odróżnić prawą stronę ciała od lewej,
• stosowanie liczebników porządkowych,
• używanie nazw figur geometrycznych (koło, kwadrat, prostokąt, trójkąt),
• orientacja w schemacie ciała i w przestrzeni oraz na kartce,
• pomiary długości,
• przekształcanie,
• rytm,
• następstwo czasu,
• ćwiczenia, zadania oraz zabawy eksperymentalno-doświadczalne, kulinarne,

Kompetencje naukowo-techniczne:

• obserwacja zjawisk atmosferycznych, przyrodniczych,
• przeprowadzanie eksperymentów,
• prowadzenie kalendarza pogody,
• prowadzenie kącików przyrody w salach,
• zabawy na placu zabaw,
• zabawy w kąciku „Majsterkowicza” i „Małego badacza”,
• zabawy plastyczne oraz wizualizacyjno-przestrzenne.

KOMPETENCJE INFORMATYCZNE

Realizowanie działań wprowadzających dziecko stopniowo i pod kontrolą w świat wirtualny, podejmowanie samodzielnej aktywności poznawczej, w tym zabawy projektowe, konstrukcyjne, prace techniczne i plastyczne.

DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA:

• codziennie wykorzystywanie narzędzi TIK , np. magnetofon, laptop, komputer, drukarka, tablica multimedialna,
• wykorzystanie Internetu - oglądanie prezentacji, filmów edukacyjnych, przyrodniczych,
• udział w konkursach informatycznych.

UMIEJĘTNOŚĆ UCZENIA SIĘ

Przedszkole to pierwsze metodyczne doświadczenie dziecka związane z uczeniem się konsekwentnym, możliwie świadomym i ukierunkowanym na osiągniecie konkretnych celów. Rolą przedszkola jest poznanie indywidualnych cech, preferencji dziecka, dobór odpowiednich metod i form pracy, by przygotować przedszkolaka do różnorakich form nauki- pracy zbiorowej i indywidualnej a także do różnorodności stylów uczenia się, tworząc dzieciom sytuacje, w których uczą się zagospodarowywania czasem przeznaczonym na zabawę, współpracują przy wykonywaniu zadania i biorą odpowiedzialność za wynik swoich działań. Kompetencja ta jest kształtowana poprzez realizację wszystkich obszarów podstawy programowej wychowania przedszkolnego.

DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA

Podczas zajęć dzieci kształtują:

• umiejętność obserwacji,
• uczą się wyciągać wnioski z własnych działań,
• uczą się konkretnych zachowań i relacji.

Dzieci wdrażane są do samodzielnego zdobywania wiedzy poprzez różnorakie źródła wiedzy, uczą się współpracy - współdziałania w zespole, a także uczą się pracy indywidualnej.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE I OBYWATELSKIE

Na etapie przedszkolnym to zdolność do stopniowego wychodzenia poza obszar rodziny, do pracy z innymi w grupie przedszkolnej. Bardzo ważne jest aby dzieci zrozumiały obyczaje i sposoby funkcjonowania osób w różnych środowiskach, społeczeństwach a także dostrzegało różnorodność zachowań. Należy również zachęcać dzieci do działań charytatywnych oczywiście na miarę ich możliwości.

DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA

Realizacja tych treści w przedszkolu odbywa sie nieustanie a ich celem jest wykształcenie u dzieci postaw społecznie pożądanych.

• zainteresowanie dzieci swoją historią swoim pochodzeniem,
• stosowanie zwrotów grzecznościowych,
• uczenie tolerancji a przy tym eliminowanie postaw społecznie niepożądanych,
• nauka praw dziecka,
• program "Patriotyzmu" - obchody Dnia niepodległości,
• udział w akcjach charytatywnych ( zbieranie nakrętek , "Góra grosza" zbieranie karmy i produktów potrzebnych dla zwierząt ze "Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt" itp.),
• spacery, wycieczki do różnych miejsc użyteczności publicznej (sklep, zakład fryzjerski, biblioteka, apteka, zakład weterynaryjny, poczta, ośrodek zdrowia ),
• spotkania z przedstawicielami różnych zawodów ( policjant, pielęgniarka, stomatolog ratownik medyczny, strażak) i z rodzicami, którzy prezentują swoje zawody,
• realizacja programów: „Czyste powietrze”, „Bezpieczny przedszkolak”, „Bielsko- Biała chroni klimat”, „Mamo , tato wolę wodę”, „Klub zdrowego przedszkolaka”, „Posadź drzewo- podaj dalej”.

POCZUCIA INICJATYWY I PRZEDSIĘBIORCZOŚĆI

To zdolność do wcielania pomysłów w czyn. Jest to kreatywność, innowacyjność i podejmowanie ryzyka, a także zdolność do planowania przedsięwzięć i prowadzenia ich dla osiągnięcia zamierzonych celów. W przedszkolu elementy tej kompetencji są obecne podczas wszystkich działań edukacyjnych opiekuńczych oraz wychowawczych, w których uczestniczy dziecko.

DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA:

• robienie różnego rodzaju eksperymentów,
• robienie kanapek, pieczenie ciasta,
• malowanie, rysowanie, lepienie z plasteliny, ciastoliny,
• zabawy na placu przedszkolnym, w sali uroczystości, zajęcia z "Magicznego dywanu",
• codzienne zabawy w kącikach zainteresowań,
• zabawy przy stolikach: gry planszowe,
• kreatywne warsztaty plastyczne,
• zadania w parach, grupach lub zespołach co pozwala dzieciom poczuć się odpowiedzialnym za ostateczny efekt swoich działań,
• wycieczki piesze i autokarowe.

ŚWIADOMOŚĆ I EKSPRESJA KULTURALNA

Obejmuje docenianie znaczenia twórczego wyrażania idei, doświadczeń i emocji za pośrednictwem szeregu środków wyrazu (muzyki, sztuk teatralnych, literatury i sztuk wizualnych). Przedszkole daje nie tylko dziecku możliwość poznawania oraz odtwarzania rzeczywistości związanej ze sztuką i kultura ,ale również pozwala na eksperymentowanie z rytmem, głosem, dźwiękiem ruchem oraz grafiką.

DZIAŁANIA PRZEDSZKOLA:

• udział w konkursach przedszkolnych oraz poza przedszkolnych (muzyczne, plastyczne, recytatorskie),
• udział w przedstawieniach teatralnych i teatrzykach w przedszkolu, koncertach "Spotkanie z muzyką", wyjazdy do BCK-u i Banialuki,
• codzienne malowanie (w tym nietypowymi technikami, np. malowanie gąbkami), rysowanie, śpiewanie, taniec,
• wystawy prac dzieci (sala, korytarze, szatnia, strona internetowa),
• udział w uroczystościach przewidzianych w Kalendarzu uroczystości przedszkola.